روایتی از گزارش جاباما ۱۴۰۳
گزارش جاباما در سال ۱۴۰۳ نشان میدهد بازار اقامت در ایران وارد مرحلهای تازه از رشد و بلوغ شده است؛ مرحلهای که در آن رزرو آنلاین دیگر یک انتخاب لوکس یا محدود به کاربران خاص نیست، بلکه به بخشی از الگوی عمومی سفر ایرانیها تبدیل شده است. دادهها بهروشنی میگویند صنعت اقامت، از یک ساختار سنتی و پراکنده، به سمت اکوسیستمی دیجیتال، دادهمحور و قابل اندازهگیری حرکت کرده است.
وزن اقتصادی بازار اقامت؛ عددهایی که قابل چشمپوشی نیستند
بر اساس این گزارش، ارزش بازار اقامتگاههای ایران در سال ۱۴۰۳ به حدود ۲۸ هزار میلیارد تومان رسیده است. رقمی که نهتنها بزرگی گردشگری داخلی را نشان میدهد، بلکه از پایداری تقاضا برای سفر در کشور حکایت دارد.
در کنار این عدد، ثبت ۴۲۰۰ میلیارد تومان سود ناخالص بیانگر آن است که بخش اقامت—بهویژه اقامتگاههای غیرهتلی—به مدلهای درآمدی پایدار و سودآور دست یافته و به بازیگری جدی در اقتصاد تجربهمحور امروز تبدیل شده است.
رشد رزرو آنلاین؛ تغییر رفتار مسافر ایرانی
در سال ۱۴۰۳ بیش از ۷.۵ میلیون رزرو آنلاین در پلتفرمهای اقامتی ثبت شده و میانگین قیمت هر رزرو ۳.۵ میلیون تومان بوده است. رشد همزمان این شاخصها یک پیام روشن دارد:
سفر در ایران متوقف نشده، بلکه شیوه برنامهریزی، رزرو و مدیریت آن بهسرعت در حال دیجیتالیشدن است. شفافیت قیمت، سرعت انتخاب و امکان پیگیری آنلاین، به استاندارد جدید تجربه سفر تبدیل شدهاند.
صعود اقامتگاههای غیرهتلی؛ موتور پنهان رشد بازار
یکی از مهمترین یافتههای گزارش جاباما، سهم بالای اقامتگاههای غیرهتلی مانند ویلاها، خانههای بومگردی، سوئیتها و اقامتگاههای محلی است.
هزینه ساخت پایینتر، انعطافپذیری مدیریتی و بازگشت سرمایه سریعتر باعث شده این مدل اقامت، هم برای سرمایهگذاران خرد جذاب باشد و هم برای جوامع محلی فرصتآفرین.
نتیجه این روند، افزایش تنوع انتخاب برای مسافر است؛ مسافری که حالا در بسیاری از شهرها میتواند بهجای گزینههای محدود، میان خانههای محلی، بناهای تاریخی یا اقامتگاههای شخصی انتخاب کند.
تجربه سفر در حال تغییر است
ترکیب اقامتگاههای متنوع و پلتفرمهای دیجیتال باعث شده گردشگری ایران آرامآرام از یک فرآیند اداری و حضوری، به مدلی تجربهمحور، انتخابمحور و مبتنی بر سلیقه مسافر تبدیل شود.
این تغییر نهتنها کیفیت سفر را بالا برده، بلکه تعریف تازهای از میزبانی، مدیریت و حتی هویت محلی در گردشگری ایجاد کرده است.
نسل کاربران؛ شکافی که آینده بازار را میسازد
دادههای سنی کاربران، لایه مهم دیگری از این تحول را آشکار میکند. بیشترین حجم جستوجو و رزرو آنلاین مربوط به گروه سنی ۱۸ تا ۳۴ سال است؛ نسلی که به مقایسه قیمت، خواندن نظرات کاربران، رزرو سریع و انعطاف در لغو یا تغییر برنامه عادت دارد.
این رفتار کاملاً با سبک زندگی دیجیتال این نسل همخوان است؛ نسلی که موبایل، اپلیکیشن و داده، بخش جدانشدنی تصمیمگیریهای روزمرهاش هستند.
غیبت میانسالان و سالمندان؛ یک چالش یا یک فرصت؟
در مقابل، حضور کمرنگتر گروههای سنی بالاتر در رزرو آنلاین نشان میدهد گذار از روشهای سنتی هنوز کامل نشده است.
عواملی مانند اعتماد بیشتر به تماس تلفنی، وابستگی به آشنایان محلی و تردید نسبت به پرداخت آنلاین، همچنان مانع استفاده گسترده این گروهها از پلتفرمهاست.
اما همین شکاف، یک فرصت بزرگ بازار است. حتی افزایش محدود پذیرش فناوری در میان افراد بالای ۴۰ سال میتواند میلیونها رزرو جدید برای صنعت اقامت ایران ایجاد کند.
چرا پلتفرمها برندهاند؟
گزارش جاباما نشان میدهد سادگی رابط کاربری، شفافیت قیمت، دسترسی به نظرات واقعی مسافران، پشتیبانی سریع و امنیت پرداخت، مهمترین دلایل جذب نسل جوان به پلتفرمهای رزرو آنلاین هستند.
این مزیتها همان عواملیاند که آینده بازار اقامت ایران را شکل میدهند و مسیر آن را به سمت دیجیتالشدن کامل هموار میکنند.
آینده بازار اقامت؛ دیجیتال، تجربهمحور و دادهمحور
شکاف نسلی در استفاده از فناوری هنوز وجود دارد، اما شتاب پذیرش مدلهای آنلاین در میان نسل جوان، آینده صنعت اقامت ایران را تضمین میکند. نسلی که نهتنها سفرهای امروز را مدیریت میکند، بلکه تصمیمگیرنده اصلی گردشگری فردای ایران خواهد بود.
