یبوست مزمن یکی از شایعترین اختلالات گوارشی است که بهویژه در میانسالی و سالمندی شیوع بالاتری دارد و میتواند کیفیت زندگی را بهطور جدی کاهش دهد. با وجود فراوانی این مشکل، توصیههای تغذیهای رایج سالها بر نسخههای کلی و کماثر استوار بودهاند. اکنون راهنمایی علمی از دانشگاه کینگز کالج لندن با تأیید انجمن تغذیه بریتانیا منتشر شده که بر پایه بررسی بیش از ۷۵ مطالعه بالینی، نگاه تازهای به تغذیه در یبوست مزمن ارائه میدهد.
عبور از توصیههای کلی
این راهنما نشان میدهد که افزایش کلی فیبر یا مصرف خودسرانه ملینها، لزوماً به بهبود یبوست مزمن منجر نمیشود. پژوهشگران تأکید میکنند که نوع فیبر، منبع غذایی و شواهد بالینی اهمیت بیشتری از مقدار کلی مصرف دارند.
کیوی
مصرف روزانه ۲ تا ۳ عدد کیوی به مدت حداقل چهار هفته، یکی از توصیههای اصلی این راهنماست. شواهد بالینی نشان میدهد کیوی میتواند دفعات اجابت مزاج را افزایش دهد و قوام مدفوع را بهبود ببخشد. ترکیبات زیستفعال موجود در کیوی نقش مهمی در تحریک حرکات طبیعی روده دارند.
نان چاودار
نان چاودار در مقایسه با نانهای تهیهشده از آرد تصفیهشده، فیبر بیشتری دارد و میتواند به افزایش حجم و رطوبت مدفوع کمک کند. مطالعات بررسیشده نشان میدهند جایگزینی نان سفید با نان چاودار در برخی افراد باعث بهبود یبوست مزمن شده است.
آبهای معدنی خاص
برخلاف تصور رایج، همه آبها اثر یکسانی بر یبوست ندارند. این راهنما به آبهای معدنی غنی از منیزیم و سولفاتها اشاره میکند که با افزایش آب در روده، باعث نرمتر شدن مدفوع و افزایش دفعات اجابت مزاج میشوند.
پسیلیوم
در میان انواع مکملهای فیبری، پسیلیوم (اسفرزه) بیشترین پشتوانه علمی را دارد. این فیبر محلول با جذب آب، حجم مدفوع را افزایش داده و عبور آن را از روده آسانتر میکند. پسیلیوم نسبت به بسیاری از فیبرهای دیگر، تحملپذیری بهتری دارد.
منیزیم اکسید
منیزیم اکسید بهعنوان یک مکمل با اثر ملین اسمزی، در این راهنما توصیه شده است. این ماده با نگهداشتن آب در روده، به بهبود حرکات روده کمک میکند و میتواند برای افرادی که به تغییرات غذایی پاسخ کافی ندادهاند، مفید باشد.
توصیههای حذفشده
راهنمای جدید نشان میدهد که مصرف کلی رژیمهای پرفیبر بدون توجه به نوع فیبر، یا استفاده روتین از ملینهایی مانند سنّا، شواهد علمی قوی برای مدیریت یبوست مزمن ندارند و دیگر توصیه نمیشوند.
جمعبندی
این راهنمای علمی تأکید میکند که مدیریت یبوست مزمن نیازمند توصیههای دقیق و مبتنی بر شواهد است. انتخاب هدفمند خوراکیها و مکملهایی مانند کیوی، نان چاودار، پسیلیوم و منابع منیزیم میتواند نقش مؤثری در بهبود عملکرد روده و کاهش وابستگی به درمانهای دارویی داشته باشد.
